روغن کرمانشاهی

روغن حیوانی کرمانشاهی، که به‌عنوان «روغن زرد» یا «ساری یاغ» نیز شناخته می‌شود، یکی از اصیل‌ترین و باکیفیت‌ترین انواع روغن‌های حیوانی در ایران است. این روغن با استفاده از شیر دام‌های بومی استان کرمانشاه، به‌ویژه گاو، گوسفند و بز، تهیه می‌شود و به دلیل ویژگی‌های خاص منطقه‌ای، شهرت فراوانی دارد.

تاریخچه و ویژگی‌های روغن حیوانی کرمانشاهی

روغن حیوانی کرمانشاهی از دیرباز در تغذیه مردم این منطقه جایگاه ویژه‌ای داشته است. این روغن از کره حاصل از شیر دام‌های چرا کرده در مراتع سرسبز زاگرس تهیه می‌شود و به‌دلیل تغذیه دام‌ها از گیاهان معطر، عطر و طعم منحصر به‌فردی دارد. در گذشته، این روغن در ظروف سنتی مانند «هیزه» (پوست دباغی‌شده گوسفند یا بز) همراه با گیاه معطر «چنور» (چویل یا چویر) نگهداری می‌شد که به افزایش عطر و خواص آن کمک می‌کرد.

فرآیند تهیه روغن حیوانی کرمانشاهی

فرآیند تهیه روغن حیوانی کرمانشاهی به‌صورت سنتی به شرح زیر است:

1. تبدیل شیر به ماست: ابتدا شیر تازه را به ماست تبدیل می‌کنند و یک شب در جای خنک نگهداری می‌کنند.
2. تهیه دوغ: از ماست تهیه‌شده دوغ درست می‌کنند.
3. تولید کره: دوغ را درون مشک ریخته و با تکان دادن آن، گویچه‌های روغنی به شکل کره به هم می‌چسبند.
4. تصفیه کره: کره را از دوغ جدا کرده و آن را در معرض حرارت قرار می‌دهند تا دوغ باقی‌مانده تبخیر شود و روغن خالص به‌دست آید.

این روش سنتی باعث حفظ خواص طبیعی روغن و عطر و طعم منحصر به‌فرد آن می‌شود.

خواص روغن حیوانی کرمانشاهی

روغن حیوانی کرمانشاهی دارای خواص متعددی است که برخی از آن‌ها عبارتند از:

• تقویت سیستم ایمنی: این روغن حاوی ویتامین‌های A، D، E و K است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند.
• سلامت قلب و عروق: روغن حیوانی کرمانشاهی دارای اسیدهای چرب مفید مانند اسید لینولئیک و اسید اولئیک است که به سلامت قلب و عروق کمک می‌کنند.
• سلامت گوارش: این روغن حاوی اسید بوتیریک است که نقش حیاتی در سلامت گوارش دارد.
• ضد التهابی: روغن حیوانی کرمانشاهی دارای خواص ضد التهابی است که به کاهش التهابات در بدن کمک می‌کند.

انواع روغن حیوانی کرمانشاهی

روغن حیوانی کرمانشاهی در انواع مختلفی تولید می‌شود که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند:

• روغن گاوی: این نوع روغن از شیر گاو به‌دست می‌آید و دارای عطر و طعم ملایمی است. رنگ آن زرد پررنگ است و در دمای اتاق سفت‌تر از روغن گوسفندی می‌باشد.
• روغن گوسفندی: این نوع روغن از شیر گوسفند تهیه می‌شود و دارای عطر و طعم تندتری است. رنگ آن به سفیدی مایل است و در دمای اتاق شل‌تر از روغن گاوی می‌باشد.
• روغن مخلوط: این نوع روغن ترکیبی از روغن گاوی و گوسفندی است و ویژگی‌های هر دو نوع روغن را دارد.

کاربردهای روغن حیوانی کرمانشاهی

روغن حیوانی کرمانشاهی به‌عنوان یک ماده غذایی با خواص تغذیه‌ای بالا، در پخت و پز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روغن به‌دلیل نقطه دود بالا، برای سرخ کردن مناسب است و عطر و طعم خاص آن به غذاها می‌افزاید. همچنین، از این روغن در تهیه نان‌های سنتی و برخی از داروهای گیاهی استفاده می‌شود.

روغن حیوانی کرمانشاهی نه تنها به‌عنوان یک ماده غذایی با خواص تغذیه‌ای بالا، بلکه به‌عنوان نمادی از فرهنگ و سنت‌های دیرینه مردم این منطقه، جایگاه ویژه‌ای در سفره‌های ایرانی دارد. با استفاده از این روغن، می‌توان از خواص بی‌نظیر آن بهره‌مند شد و طعم و عطر خاص غذاهای ایرانی را تجربه کرد.