شهرستان دالاهو
استان کرمانشاه در غرب ایران و در دل رشتهکوههای زاگرس واقع شده است. این استان بهدلیل موقعیت راهبردی خود از دیرباز پل ارتباطی میان فلات ایران و بینالنهرین بوده و همواره نقشی مهم در تاریخ و تمدن ایران ایفا کرده است. کرمانشاه امروز نیز با طبیعت کوهستانی، آثار تاریخی پرشمار، تنوع فرهنگی و جایگاه ویژه در میراث معنوی، بهعنوان یکی از مهمترین مقاصد گردشگری ایران شناخته میشود.
توضیحات
موقعیت جغرافیایی و اقلیم
کرمانشاه از شمال با استان کردستان، از شرق با همدان، از جنوبشرق با لرستان و از جنوب با ایلام هممرز است؛ همچنین در غرب با کشور عراق مرز مشترک دارد. مساحت استان حدود ۲۵ هزار کیلومتر مربع است.
اقلیم کرمانشاه بسیار متنوع است:
- نواحی جنوبی و غربی: گرم و نیمهخشک
- نواحی شمالی و کوهستانی: سردسیر
- مرکز استان: معتدل کوهستانی با میانگین دمای سالانه حدود ۱۴ درجه و بارش تقریبی ۴۵۰ میلیمتر
جمعیت و تقسیمات سیاسی
بر اساس آخرین سرشماری، جمعیت استان حدود ۲ میلیون نفر است. استان شامل ۱۴ شهرستان میباشد:
کرمانشاه، اسلامآباد غرب، سرپل ذهاب، سنقر، هرسین، کنگاور، جوانرود، صحنه، پاوه، گیلانغرب، روانسر، دالاهو، ثلاث باباجانی و قصرشیرین.
زبان و قومیت
اکثریت مردم کرمانشاه را کردها تشکیل میدهند و زبان غالب، کردی جنوبی (گویش کرماشان) است. در برخی مناطق مانند پاوه و جوانرود، گویشهای اورامی و کلهری نیز رایجاند. در شهرها و مراکز استان، فارسی نیز در کنار کردی استفاده میشود.
این تنوع زبانی بازتابی از تنوع فرهنگی و قومی مردم استان است و کرمانشاه را به یکی از مهمترین کانونهای فرهنگ کُردی در ایران تبدیل کرده است.
مذهب
- شیعه امامیه: اکثریت مردم استان
- اهل سنت (شافعی): بهویژه در اورامانات، پاوه، جوانرود و ثلاث باباجانی
- یارسان (اهل حق): با جمعیتی قابل توجه در صحنه، هرسین و بخشهایی از کرمانشاه
این تنوع مذهبی در طول تاریخ باعث شکلگیری آیینها، موسیقی و مراسم معنوی خاص در منطقه شده است.
آثار تاریخی و فرهنگی
کرمانشاه یکی از غنیترین استانهای ایران از نظر میراث تاریخی است. تاکنون بیش از ۲٬۱۴۴ اثر تاریخی استان در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و ۲ اثر ارزشمند—مجموعه تاریخی بیستون و منظر فرهنگی هورامان—در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارند.
پراکندگی آثار ثبتشده در شهرستانها (بهصورت کلی و تخمینی):
- کرمانشاه (مرکز استان): صدها اثر شامل طاق بستان، معبد آناهیتا، تکیه معاونالملک و …
- پاوه و اورامانات (جوانرود، روانسر، ثلاث باباجانی): بیش از ۲۹۵ اثر ثبت ملی
- اسلامآباد غرب و دالاهو: دهها اثر تاریخی شامل قلعهها و محوطههای باستانی
- کنگاور و هرسین: معبد آناهیتا و گلیم هرسین در فهرست صنایع دستی ملی
- قصرشیرین و سرپل ذهاب: محوطههای باستانی اشکانی و ساسانی
(آمار دقیق هر شهرستان متغیر است، اما مجموع کل آثار ثبتشده استان بیش از 4000 اثر ملی میباشد.)
طبق گزارشهای سازمان گردشگری استان کرمانشاه، تا پایان مرداد ۱۴۰۱، ۴۱۹۵ اثر تاریخی در این استان شناسایی شده که از این تعداد، ۲۱۴۴ اثر در فهرست آثار ملی ایران و ۲ اثر، شامل مجموعه بیستون و منظر فرهنگی هورامان، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شدهاند. این آثار نشاندهنده غنای تاریخی و فرهنگی استان کرمانشاه هستند که نهتنها برای ایران، بلکه برای تمام بشریت دارای ارزش و اهمیت فراوانی است.
بهطور کلی، کرمانشاه بهدلیل داشتن آثار تاریخی برجسته از دورانهای مختلف، طبیعت بکر و فرهنگی غنی، یکی از پربارترین و مهمترین استانهای ایران است. این منطقه، با آثار فراوان از دورههای پیش از اسلام تا دوران اسلامی، همچنان مقصدی مهم برای علاقهمندان به تاریخ، فرهنگ و گردشگری است.