آتشکده میل میلگه
توضیحات
آتشکده «میل میلگه» یکی از آثار مذهبی دوره ساسانی است در شهرستان اسلامآباد غرب، استان کرمانشاه، که به دلیل معماری خاص و موقعیت تاریخی خود، ارزش بالایی دارد. این بنا در حدود ۳۲ کیلومتری جنوبشرقی اسلامآباد غرب در منطقهٔ میلگه، و در حاشیهٔ روستای «میلگه باباخان» قرار دارد. موقعیت آن تقریباً ۱۰۰ متر شرق روستای سیاه سیاه میلگه باباخان است و برفراز پشتهای کم ارتفاع ساخته شده است تا دیدی مسلط بر زمینهای کشاورزی اطراف داشته باشد. مصالح به کار رفته در ساخت آن شامل لاشهسنگ و ملات گچ است که در بسیاری از آتشکدههای دوره ساسانی دیده میشود.
هستهٔ باقیمانده از این آتشکده یک چهارتاقی است که دارای چهار جرز سنگی در ابعاد مختلف میباشد و اطراف آن راهروی طواف ساخته شده است. در داخل چهارتاقی یک سکوی مرکزی دیده میشود که محل قرارگیری آتشدان بوده و تعدادی پایه گچی و سنگی نیز یافت شدهاند که در نوع خود از ویژگیهای منحصربهفرد این بنا هستند.
مطالعهٔ عناصر معماری مذهبی، نظیر همین سکوهٔ آتشدان و پایههای گچی، در آتشکده میل میلگه کمک زیادی به شناخت سبک و روش ساخت عبادتگاههای ساسانی کرده است، خصوصاً نحوهٔ ترکیب مصالح بومی و چگونگی ایجاد فضاهای طواف و نیایش در محیطهای مذهبی آن دوره. این بنا بخشی از یک سازهٔ بزرگتر بوده است؛ به عبارتی، آنچه اکنون به چشم میخورد تنها هستهٔ مرکزی آن است و بخشهایی از بنا در گذر زمان آسیب دیدهاند یا از بین رفتهاند.
از نظر گردشگری، آتشکده میل میلگه یک مقصد مناسب برای کسانی است که به آثار باستانی ایران باستان، به ویژه دوره ساسانی، علاقهمندند؛ بازدید این اثر تقریباً رایگان است و بازدیدکنندگان میتوانند در کمتر از یک ساعت از آن دیدن کنند. چشمانداز طبیعی اطراف و موقعیت بنا بر فراز زمینهای کشاورزی و مشاهدهٔ آرام سکوت تاریخی، تجربهٔ تأملبرانگیزی فراهم میآورد.
در مجموع، آتشکده میل میلگه نه فقط یک یادگار مذهبی و معماری دورهٔ ساسانی است، بلکه پلی است میان گذشتهٔ دیرینهٔ ایران و امروز؛ درک هنر ساخت، تفکر مذهبی، و زندگی مذهبی زمانی که نگارش پهلوی و نیایشهای آتش محور در دل جامعه داشت معنا. این اثر با حفظ موقعیتش و مرمت مناسب میتواند نقش مهمی در گردشگری فرهنگی و تاریخی منطقهٔ اسلامآباد غرب ایفا کند.